Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayıp yetişkinlikte de devam edebilen nörogelişimsel bir bozukluktur. Genellikle dikkat dağınıklığı, dürtüsellik ve hiperaktivite belirtileriyle kendini gösterir. Aileler için DEHB’yi anlamak ve çocuklarına destek olmak büyük önem taşır.
DEHB Belirtileri Nelerdir?
DEHB, üç temel belirti kümesi ile kendini gösterir:
- Dikkat Eksikliği:
- Detaylara dikkat etmekte zorlanma, sık hata yapma
- Uzun süreli dikkat gerektiren görevlerden kaçınma
- Eşyaları sık sık kaybetme
- Dış uyaranlara karşı aşırı duyarlılık
Hiperaktivite:
- Sürekli hareket halinde olma
- Yerinde duramama, otururken bile kıpırdanma
- Çok konuşma, sırasını beklemekte zorlanma
- Dürtüsellik:
- Düşünmeden hareket etme
- Söz kesme, sırasını bekleyememe
- Riskli davranışlarda bulunma
Her çocuk zaman zaman bu davranışları gösterebilir, ancak DEHB’li çocuklarda bu belirtiler daha sık ve şiddetlidir, ayrıca günlük hayatlarını olumsuz etkileyebilir.
DEHB’nin Nedenleri Nelerdir?
DEHB’nin kesin nedeni tam olarak bilinmese de, araştırmalar genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığını göstermektedir. İşte olası nedenler:
- Genetik Faktörler:Ailede DEHB öyküsü olması riski artırabilir.
- Beyin Kimyası:Beyindeki dopamin ve norepinefrin gibi kimyasalların dengesizliği DEHB ile ilişkilidir.
- Çevresel Etkenler:Hamilelik sırasında sigara, alkol veya uyuşturucu kullanımı, düşük doğum ağırlığı ve erken doğum riski artırabilir.
Aileler DEHB’li Çocuklarına Nasıl Destek Olabilir?
DEHB’li çocukların aileleri için sabır ve bilinçli yaklaşım çok önemlidir. İşte yardımcı olabilecek bazı yöntemler:
- Bilgi Edinin:DEHB hakkında doğru bilgilenmek, çocuğunuzu daha iyi anlamanıza yardımcı olur.
- Düzenli Bir Rutin Oluşturun:Günlük planlar ve yapılacaklar listesi çocuğunuzun organize olmasına yardımcı olabilir.
- Kısa ve Açık Talimatlar Verin:Karmaşık talimatlar yerine basit ve net yönergeler kullanın.
- Olumlu Pekiştirme Kullanın:Başarılarını ödüllendirin, küçük de olsa çabalarını takdir edin.
- Enerjisini Yönlendirin:Spor, sanat veya müzik gibi aktiviteler çocuğun enerjisini olumlu bir şekilde kullanmasına yardımcı olabilir.
- Profesyonel Destek Alın:Psikolog veya psikiyatrist gibi uzmanlardan destek almak çocuğunuzun gelişimi için önemlidir.
PSK.SERHAT ARTUT
TURKUAZ TERAPİ
